Bàn chân khèo bẩm sinh (tên tiếng Anh: Congenital Talipes Equinovarus – CTEV) là một trong những dị tật chi dưới thường gặp nhất ở trẻ sơ sinh. Nếu được phát hiện và điều trị sớm, đa phần trẻ có thể đi lại bình thường và tránh được các biến chứng lâu dài. Vì vậy, khám sàng lọc bàn chân khèo ngay từ những tuần đầu đời là điều vô cùng cần thiết.
1. Bàn chân khèo bẩm sinh là gì?
Bàn chân khèo là dị tật xảy ra khi bàn chân bị xoay bất thường vào trong – xuống dưới, làm mất sự thẳng trục giữa cẳng chân và bàn chân. Dị tật này có thể gặp ở một hoặc cả hai chân, không gây đau nhưng ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng đi lại nếu không điều trị sớm.
2. Nguyên nhân gây bàn chân khèo
- Nguyên nhân chưa rõ ràng (đa số các trường hợp).
- Có thể liên quan đến:
- Di truyền (trẻ có người thân từng bị dị tật tương tự).
- Giới hạn chuyển động thai nhi trong tử cung (thiểu ối, đa thai…).
- Bất thường thần kinh – cơ, chẳng hạn bại não, thoát vị màng tủy.
3. Dấu hiệu nhận biết bàn chân khèo bẩm sinh
- Trẻ sơ sinh có bàn chân quay vào trong, gót chân không chạm sàn.
- Bàn chân có hình dạng cứng, cong vẹo rõ, không duỗi được về tư thế bình thường.
- Cẳng chân và bàn chân không nằm trên cùng một đường thẳng.
- Mức độ nặng nhẹ có thể khác nhau ở mỗi trẻ.
- Thường được phát hiện ngay sau sinh hoặc trong vài ngày đầu sau sinh.
4. Tại sao cần khám sàng lọc sớm?
- Can thiệp càng sớm, tỷ lệ hồi phục hoàn toàn càng cao (đặc biệt trước 6 tháng tuổi).
- Tránh các hậu quả như:
- Đi lại khó khăn, phải đi nhón gót, mất cân đối 2 chân.
- Biến dạng gối, hông, cột sống do bù trừ.
- Ảnh hưởng tâm lý nếu dị tật kéo dài đến tuổi đi học.
- Giúp xác định dạng bàn chân khèo nhẹ hay nặng, có cần can thiệp phẫu thuật không.
5. Khám sàng lọc bàn chân khèo tại Phòng khám Việt Cốt
Tại Phòng khám Việt Cốt – 79 Ô Chợ Dừa, Phường Đống Đa, TP Hà Nội, chúng tôi cung cấp dịch vụ khám sàng lọc dị tật bàn chân cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ với quy trình an toàn – nhẹ nhàng – chuyên sâu:
Quy trình khám gồm:
- Đánh giá dáng bàn chân ở tư thế tự nhiên và khi vận động nhẹ.
- Kiểm tra khả năng duỗi, xoay bàn chân (thụ động và chủ động).
- Phân loại mức độ biến dạng theo thang điểm Pirani hoặc Dimeglio.
- Tầm soát các dị tật kèm theo, như vẹo cột sống, lệch khớp háng.
- Tư vấn phương pháp can thiệp phù hợp theo tuổi và mức độ nặng nhẹ.
6. Hướng điều trị – can thiệp phục hồi
- Phương pháp Ponseti: bó bột chỉnh hình tuần tự là phương pháp điều trị hiệu quả và phổ biến nhất cho bàn chân khèo.
- Kéo giãn – nắn chỉnh kết hợp vật lý trị liệu nhẹ nhàng (nếu phát hiện rất sớm).
- Đeo nẹp chỉnh hình duy trì tư thế sau giai đoạn bó bột.
- Phẫu thuật can thiệp nếu dị tật nặng hoặc điều trị muộn.
- Tập vận động, xoa bóp, hướng dẫn phụ huynh luyện tập tại nhà.
⏳ Hiệu quả cao nhất nếu can thiệp trước 6 tháng tuổi, giảm nguy cơ để lại di chứng vận động hoặc biến dạng bàn chân vĩnh viễn.
7. Khi nào nên đưa trẻ đi khám?
- Phát hiện bàn chân cong vẹo, không duỗi thẳng ngay sau sinh.
- Có dấu hiệu bất thường ở hình dáng chân hoặc dáng nằm của trẻ.
- Có tiền sử người thân từng bị bàn chân khèo.
- Trẻ chậm biết đi, đi nhón gót, đi khập khiễng.
- Muốn kiểm tra hệ vận động toàn thân khi trẻ dưới 1 tuổi.
8. Thông tin liên hệ
- Phòng khám Việt Cốt
- Địa chỉ: 79 Ô Chợ Dừa, Phường Đống Đa, TP Hà Nội
- Hotline: 0342 737 456
- Giờ làm việc: Thứ 2 – Chủ nhật, từ 7h30 – 20h00
Kết luận
Khám sàng lọc bàn chân khèo bẩm sinh là bước cần thiết để phát hiện và can thiệp kịp thời, giúp trẻ có cơ hội phát triển vận động bình thường. Đừng để dị tật nhỏ lúc sơ sinh trở thành trở ngại lớn khi trẻ trưởng thành. Hãy đưa trẻ đến Phòng khám Việt Cốt để được khám và tư vấn từ sớm.
